古诗词

为兄轼下狱上书

苏辙

臣闻困急而呼天,疾痛而呼父母者,人之至情也。chén wén kùn jí ér hū tiān,jí tòng ér hū fù mǔ zhě,rén zhī zhì qíng yě。
臣虽草芥之微,而有危迫之恳,惟天地父母哀而怜之。chén suī cǎo jiè zhī wēi,ér yǒu wēi pò zhī kěn,wéi tiān dì fù mǔ āi ér lián zhī。
臣早失怙恃,惟兄轼一人相须为命。chén zǎo shī hù shì,wéi xiōng shì yī rén xiāng xū wèi mìng。
今者窃闻其得罪,逮捕赴狱,举家惊号,忧在不测。jīn zhě qiè wén qí dé zuì,dǎi bǔ fù yù,jǔ jiā jīng hào,yōu zài bù cè。
臣窃思念轼居家在官,无大过恶。chén qiè sī niàn shì jū jiā zài guān,wú dà guò è。
惟是赋性愚直,好谈古今得失,前后上章论事,其言不一。wéi shì fù xìng yú zhí,hǎo tán gǔ jīn dé shī,qián hòu shàng zhāng lùn shì,qí yán bù yī。
陛下圣德广大,不加谴责。bì xià shèng dé guǎng dà,bù jiā qiǎn zé。
轼狂狷寡虑,窃恃天地包含之恩,不自抑畏。shì kuáng juàn guǎ lǜ,qiè shì tiān dì bāo hán zhī ēn,bù zì yì wèi。
顷年通判杭州及知密州日,每遇物托兴,作为歌诗,语或轻发。qǐng nián tōng pàn háng zhōu jí zhī mì zhōu rì,měi yù wù tuō xīng,zuò wèi gē shī,yǔ huò qīng fā。
向者曾经臣寮缴进,陛下置而不问。xiàng zhě céng jīng chén liáo jiǎo jìn,bì xià zhì ér bù wèn。
轼感荷恩贷,自此深自悔咎,不敢复有所为,但其旧诗已自传播。shì gǎn hé ēn dài,zì cǐ shēn zì huǐ jiù,bù gǎn fù yǒu suǒ wèi,dàn qí jiù shī yǐ zì chuán bō。
臣诚哀轼愚于自信,不知文字轻易,迹涉不逊。chén chéng āi shì yú yú zì xìn,bù zhī wén zì qīng yì,jì shè bù xùn。
虽改过自新,而已陷于刑辟,不可救止。suī gǎi guò zì xīn,ér yǐ xiàn yú xíng pì,bù kě jiù zhǐ。
轼之将就逮也,使谓臣曰:「轼早衰多病,必死于牢狱,死固分也。shì zhī jiāng jiù dǎi yě,shǐ wèi chén yuē shì zǎo shuāi duō bìng,bì sǐ yú láo yù,sǐ gù fēn yě。
然所恨者,少抱有为之志,而遇不世出之主,虽龃龉于当年,终欲效尺寸于晚节。rán suǒ hèn zhě,shǎo bào yǒu wèi zhī zhì,ér yù bù shì chū zhī zhǔ,suī jǔ yǔ yú dāng nián,zhōng yù xiào chǐ cùn yú wǎn jié。
今遇此祸,虽欲改过自新,洗心以事明主,其道无由。jīn yù cǐ huò,suī yù gǎi guò zì xīn,xǐ xīn yǐ shì míng zhǔ,qí dào wú yóu。
况立朝最孤,左右亲近,必无为言者。kuàng lì cháo zuì gū,zuǒ yòu qīn jìn,bì wú wèi yán zhě。
惟兄弟之亲,试求哀于陛下而已。wéi xiōng dì zhī qīn,shì qiú āi yú bì xià ér yǐ。
」臣窃哀其志,不胜手足之情,故为冒死一言。chén qiè āi qí zhì,bù shèng shǒu zú zhī qíng,gù wèi mào sǐ yī yán。
昔汉淳于公得罪,其女子缇萦请没为官婢,以赎其父,汉文因之遂罢肉刑。xī hàn chún yú gōng dé zuì,qí nǚ zi tí yíng qǐng méi wèi guān bì,yǐ shú qí fù,hàn wén yīn zhī suì bà ròu xíng。
今臣蝼蚁之诚,虽万万不及缇萦,而陛下聪明仁圣,过于汉文远甚。jīn chén lóu yǐ zhī chéng,suī wàn wàn bù jí tí yíng,ér bì xià cōng míng rén shèng,guò yú hàn wén yuǎn shén。
臣欲乞纳在身官以赎兄轼,非敢望末减其罪,但得免下狱死为幸。chén yù qǐ nà zài shēn guān yǐ shú xiōng shì,fēi gǎn wàng mò jiǎn qí zuì,dàn dé miǎn xià yù sǐ wèi xìng。
兄轼所犯,若显有文字,必不敢拒抗不承,以重得罪。xiōng shì suǒ fàn,ruò xiǎn yǒu wén zì,bì bù gǎn jù kàng bù chéng,yǐ zhòng dé zuì。
若蒙陛下哀怜,赦其万死,使得出于牢狱,则死而复生,宜何以报?臣愿与兄轼,洗心改过,粉骨报效,惟陛下所使,死而后已。ruò méng bì xià āi lián,shè qí wàn sǐ,shǐ dé chū yú láo yù,zé sǐ ér fù shēng,yí hé yǐ bào?chén yuàn yǔ xiōng shì,xǐ xīn gǎi guò,fěn gǔ bào xiào,wéi bì xià suǒ shǐ,sǐ ér hòu yǐ。
臣不胜孤危迫切,无所告诉,归诚陛下。chén bù shèng gū wēi pò qiè,wú suǒ gào sù,guī chéng bì xià。
惟宽其狂妄,特许所乞。wéi kuān qí kuáng wàng,tè xǔ suǒ qǐ。
臣无任祈天请命激切陨越之至。chén wú rèn qí tiān qǐng mìng jī qiè yǔn yuè zhī zhì。
苏辙

苏辙

苏辙(1039—1112年),字子由,汉族,眉州眉山(今属四川)人。嘉祐二年(1057)与其兄苏轼同登进士科。神宗朝,为制置三司条例司属官。因反对王安石变法,出为河南推官。哲宗时,召为秘书省校书郎。元祐元年为右司谏,历官御史中丞、尚书右丞、门下侍郎因事忤哲宗及元丰诸臣,出知汝州,贬筠州、再谪雷州安置,移循州。徽宗立,徙永州、岳州复太中大夫,又降居许州,致仕。自号颍滨遗老。卒,谥文定。唐宋八大家之一,与父洵、兄轼齐名,合称三苏。 苏辙的作品>>

猜您喜欢

和毛国镇白云庄五咏掬泉轩

苏辙

卜筑高深已有山,起居清润可无泉。bo zhù gāo shēn yǐ yǒu shān,qǐ jū qīng rùn kě wú quán。
穿墙白练秋声细,照屋清铜晓色鲜。chuān qiáng bái liàn qiū shēng xì,zhào wū qīng tóng xiǎo sè xiān。
已放鱼虾嫌跳掷,更除蘋藻任漪涟。yǐ fàng yú xiā xián tiào zhì,gèng chú píng zǎo rèn yī lián。
只应明月中霄下,长共禅心相向圆。zhǐ yīng míng yuè zhōng xiāo xià,zhǎng gòng chán xīn xiāng xiàng yuán。

和毛国镇白云庄五咏掬泉轩

苏辙

清溪似与隐君谋,故入堂前漫不收。qīng xī shì yǔ yǐn jūn móu,gù rù táng qián màn bù shōu。
盥手从今休汲井,浮觞取意便临流。guàn shǒu cóng jīn xiū jí jǐng,fú shāng qǔ yì biàn lín liú。
花漂涧谷来应远,石激琴筝久未休。huā piāo jiàn gǔ lái yīng yuǎn,shí jī qín zhēng jiǔ wèi xiū。
莫把朱栏强围绕,山家事事要清幽。mò bǎ zhū lán qiáng wéi rào,shān jiā shì shì yào qīng yōu。

和毛国镇白云庄五咏掬泉轩

苏辙

山似高人长远人,不登高处见无因。shān shì gāo rén zhǎng yuǎn rén,bù dēng gāo chù jiàn wú yīn。
筑台土石无多子,照眼峰峦得许新。zhù tái tǔ shí wú duō zi,zhào yǎn fēng luán dé xǔ xīn。
阵马奔腾时绝远,风涛舒卷忽无垠。zhèn mǎ bēn téng shí jué yuǎn,fēng tāo shū juǎn hū wú yín。
白云自是逃名处,犹恐此中藏隐沦。bái yún zì shì táo míng chù,yóu kǒng cǐ zhōng cáng yǐn lún。

和毛国镇白云庄五咏掬泉轩

苏辙

临池濯足惜泉清,缨上无尘且强名。lín chí zhuó zú xī quán qīng,yīng shàng wú chén qiě qiáng míng。
横木为桥便独往,结茅依岛类天成。héng mù wèi qiáo biàn dú wǎng,jié máo yī dǎo lèi tiān chéng。
往还渐少人谁识,寝食无为身转轻。wǎng hái jiàn shǎo rén shuí shí,qǐn shí wú wèi shēn zhuǎn qīng。
有似三吴朱处士,钓鱼谁与话西征。yǒu shì sān wú zhū chù shì,diào yú shuí yǔ huà xī zhēng。

和毛国镇白云庄五咏掬泉轩

苏辙

归去携家住白云,云中猿鹤许同群。guī qù xié jiā zhù bái yún,yún zhōng yuán hè xǔ tóng qún。
陶公酒后诗偏好,疏傅金馀客屡醺。táo gōng jiǔ hòu shī piān hǎo,shū fù jīn yú kè lǚ xūn。
芒屩潜行逐渔钓,壶浆时出劳耕耘。máng juē qián xíng zhú yú diào,hú jiāng shí chū láo gēng yún。
却看人世应微笑,未熟黄粱昼梦纷。què kàn rén shì yīng wēi xiào,wèi shú huáng liáng zhòu mèng fēn。

张秀才见写陋容

苏辙

潦倒形骸山上樗,每经风雨辄凋疏。lǎo dào xíng hái shān shàng chū,měi jīng fēng yǔ zhé diāo shū。
劳君为写支离状,异日长看老病初。láo jūn wèi xiě zhī lí zhuàng,yì rì zhǎng kàn lǎo bìng chū。
落笔纵横中自喜,赋形深稳妙无馀。luò bǐ zòng héng zhōng zì xǐ,fù xíng shēn wěn miào wú yú。
偶然挂壁低头笑,俱幻何妨彼亦如。ǒu rán guà bì dī tóu xiào,jù huàn hé fáng bǐ yì rú。

次韵王适春雨

苏辙

久遭客禁往还稀,风雨萧条只自知。jiǔ zāo kè jìn wǎng hái xī,fēng yǔ xiāo tiáo zhǐ zì zhī。
春色有情犹入眼,客愁无赖巧侵眉。chūn sè yǒu qíng yóu rù yǎn,kè chóu wú lài qiǎo qīn méi。
山僧寄语收茶日,野老留人供社时。shān sēng jì yǔ shōu chá rì,yě lǎo liú rén gōng shè shí。
久住不须嫌寂寞,此间偏与拙相宜。jiǔ zhù bù xū xián jì mò,cǐ jiān piān yǔ zhuō xiāng yí。

次韵讲律李司理宪见赠

苏辙

强将羔雁聘黄晞,破褐疏巾倚夕晖。qiáng jiāng gāo yàn pìn huáng xī,pò hè shū jīn yǐ xī huī。
礼律纵横开卷尽,齑盐冷落待贤非。lǐ lǜ zòng héng kāi juǎn jǐn,jī yán lěng luò dài xián fēi。
日高几案弦歌罢,夜永窗扉灯火微。rì gāo jǐ àn xián gē bà,yè yǒng chuāng fēi dēng huǒ wēi。
犹喜江边莫春近,舞雩风雨得同归。yóu xǐ jiāng biān mò chūn jìn,wǔ yú fēng yǔ dé tóng guī。

次韵王适游陈氏园

苏辙

宿雨晴来春已晚,众花飘尽野犹香。sù yǔ qíng lái chūn yǐ wǎn,zhòng huā piāo jǐn yě yóu xiāng。
舞雩便可同沂上,饮禊何妨似洛阳。wǔ yú biàn kě tóng yí shàng,yǐn xì hé fáng shì luò yáng。
新圃近闻穿沼阔,涨江初喜放舟长。xīn pǔ jìn wén chuān zhǎo kuò,zhǎng jiāng chū xǐ fàng zhōu zhǎng。
年来簿领萦人甚,何计相随入醉乡。nián lái bù lǐng yíng rén shén,hé jì xiāng suí rù zuì xiāng。

次韵柳真公闲居春日

苏辙

春寒渐欲减衣绵,雨势冥冥水拍天。chūn hán jiàn yù jiǎn yī mián,yǔ shì míng míng shuǐ pāi tiān。
一局无言消日永,新诗得意许人传。yī jú wú yán xiāo rì yǒng,xīn shī dé yì xǔ rén chuán。
惜花田地应慵扫,护笋藩篱可细编。xī huā tián dì yīng yōng sǎo,hù sǔn fān lí kě xì biān。
好事报君知我喜,同官欲到得闲眠。hǎo shì bào jūn zhī wǒ xǐ,tóng guān yù dào dé xián mián。

次韵王适东轩即事三首

苏辙

新竹依墙未出寻,墙东桃李却成林。xīn zhú yī qiáng wèi chū xún,qiáng dōng táo lǐ què chéng lín。
池塘草长初饶梦,村落莺啼恰称心。chí táng cǎo zhǎng chū ráo mèng,cūn luò yīng tí qià chēng xīn。
江满船头朝欲转,泥融屐齿莫尤深。jiāng mǎn chuán tóu cháo yù zhuǎn,ní róng jī chǐ mò yóu shēn。
闭门怜子成书癖,试买村醪相伴斟。bì mén lián zi chéng shū pǐ,shì mǎi cūn láo xiāng bàn zhēn。

次韵王适东轩即事三首

苏辙

眼看东邻五亩花,茅檐竹户野人家。yǎn kàn dōng lín wǔ mǔ huā,máo yán zhú hù yě rén jiā。
过墙每欲随飞蝶,归舍谁怜已莫鸦。guò qiáng měi yù suí fēi dié,guī shě shuí lián yǐ mò yā。
幽客偶来成晚饭,野僧何日寄新茶。yōu kè ǒu lái chéng wǎn fàn,yě sēng hé rì jì xīn chá。
三年气味长如此,归计迟迟也自嘉。sān nián qì wèi zhǎng rú cǐ,guī jì chí chí yě zì jiā。

次韵王适东轩即事三首

苏辙

北园春草径微微,未用频教剪棘茨。běi yuán chūn cǎo jìng wēi wēi,wèi yòng pín jiào jiǎn jí cí。
蜂阵纷纷初养蜜,莺巢浅浅欲生儿。fēng zhèn fēn fēn chū yǎng mì,yīng cháo qiǎn qiǎn yù shēng ér。
客情流水兼山远,归梦游丝向日迟。kè qíng liú shuǐ jiān shān yuǎn,guī mèng yóu sī xiàng rì chí。
懒病相将浑欲惯,赖君索我强裁诗。lǎn bìng xiāng jiāng hún yù guàn,lài jūn suǒ wǒ qiáng cái shī。

复次烟字韵答黄大临庭坚见寄二首

苏辙

水竹遮藏自一川,日高茅屋始炊烟。shuǐ zhú zhē cáng zì yī chuān,rì gāo máo wū shǐ chuī yān。
犬牙舂米新秋后,麦粒烝茶欲社天。quǎn yá chōng mǐ xīn qiū hòu,mài lì zhēng chá yù shè tiān。
冠盖只今成弃物,杉松他日记栽年。guān gài zhǐ jīn chéng qì wù,shān sōng tā rì jì zāi nián。
定应笑我劳生在,卯睡闻呼衣为颠。dìng yīng xiào wǒ láo shēng zài,mǎo shuì wén hū yī wèi diān。

复次烟字韵答黄大临庭坚见寄二首

苏辙

十载劳思寤寐间,新诗态度比云烟。shí zài láo sī wù mèi jiān,xīn shī tài dù bǐ yún yān。
清风吹我无千里,明月随人共一天。qīng fēng chuī wǒ wú qiān lǐ,míng yuè suí rén gòng yī tiān。
归去林泉应避暑,北征道路恐经年。guī qù lín quán yīng bì shǔ,běi zhēng dào lù kǒng jīng nián。
与君共愧知时鹤,养子先依黑柏颠。yǔ jūn gòng kuì zhī shí hè,yǎng zi xiān yī hēi bǎi diān。